---------------------------------------------------------------------
У.ШыцЁк. "У час не вярнулЁся", "Мастацкая лЁтаратура", МЁнск, 1975
OCR & SpellCheck: Zmiy ([email protected]), 20 лЁпеня 2003 года
---------------------------------------------------------------------
Пройдзе час, з зямных касмадрома? возьмуць старт вялЁзныя зоркалёты Ё
накЁруюцца да далёкЁх галактык.
Магчыма, гэта адбудзецца ?жо ? наступным стагоддзЁ, магчыма, значна
пазней. Але наша мара не хоча чакаць, мы ?жо цяпер хочам ведаць, што
напаткае бясстрашных астралётчыка? у бясконцай прасторы. Аб Ёх прыгодах,
лёсе Ё знаходках расказваецца ? гэтым зборнЁку фантастычных апавядання?.
______________
* АфелЁЁ - найбольш аддаленыя ад Сонца пункты арбЁт планет або камет.
ВыклЁк вЁдэафона прагуча? меладычна, як лёгкЁ музычны акорд. ЗасвяцЁ?ся
экран, Ё на Ём узнЁк твар радыста планеталёта.
- Праз чвэрць гадзЁны сувязь з Плутонам, - напомнЁ? радыст.
- Дзякую, - адказа? Зыль Ё выйша? з каюты.
Рэйсавы планеталёт Зямля - Плутон мЁну? ужо арбЁту Нептуна. Да
канечнага пункта заставалася ?сяго некалькЁ дзён, Ё выклЁкаць Плутон пЁльнай
патрэбы не было. Тым больш што экспедыцыю з Капэлы там чакалЁ не раней як
тыднЁ праз тры. Усё гэта Зыль добра веда? Ё ?сё ж папрасЁ? капЁтана
планеталёта, каб яго звязалЁ са сваЁм касмадромам. ?м у апошнЁ час усё
часцей Ё часцей авалодвала незразумелае нецярпенне. Што гэта - нервы?
ВЁдаць, працяглае знаходжаннне на далёкай Ё незаселенай планеце не прайшло
бясследна. Зыль не ста? звяртацца да медыка?. Маючы час, ён проста рашы?
адпачыць на ЗямлЁ. Здавалася, адпачынак пайшо? на карысць. Але прыйшло
паведамленне, што вяртаецца зоркалёт, Ё ён адчу?, што яго месца там, на
касмадроме Плутона.
Хваляванне не знЁкла нават пасля працяглага знаходжання на ЗямлЁ. Ён
разуме?, што калЁ так будзе Ё надалей, то ?сё ж давядзецца звярнуцца да
медыка?. А ? Ёх прысудзе ён не сумнява?ся. Прыйдзецца наза?сёды развЁтацца з
Плутонам.
Гэтыя думкЁ былЁ асаблЁва балючымЁ. Жыццё за?сёды Ёшло мЁма яго. Ён ужо
бы? звыкся са сваЁм лёсам, спра?на нёс службовыя абавязкЁ, не марачы нЁ пра
што Ёншае. Але, калЁ пачына? працу на Плутоне, ён бы? маладзейшы Ё, напэ?на,
больш моцны духам. А зараз? Зараз яму ?жо не адолець новую справу, бо яна
будзе яшчэ больш далёкая ад той ягонай колЁшняй юначай мары.
- Аб чым сумуеце, капЁтан?
Зыль адчу? руку на сваЁм плячы Ё азЁрну?ся.
Незнаёмы чалавек у форме астралётчыка шчыра ?смЁха?ся. Зыль усмЁхну?ся
? адказ Ё сказа?:
- Нават сам не ведаю: цЁ то аб мЁнулым, цЁ то аб будучынЁ.
- Тады нармальна, - незнаёмец засмяя?ся Ё, кЁ?ну?шы галавой на
развЁтанне, пайшо? далей па калЁдоры.
А Зыль адчу? нЁякаватасць. Ён нЁяк не мог прывыкнуць, што яго,
начальнЁка касмадрома на Плутоне, ведае, напэ?на, уся Зямля, што людзЁ,
сустракаючыся, Ёмкнуцца выказаць яму сваю павагу Ё сЁмпатыю, як вось гэты
незнаёмец. Ён не разуме?, што прыкметнага ёсць у яго асобе. ?ншая справа,
каб на яго месцы бы? астралётчык. ПрафесЁя гэтых людзей была для яго марай,
бо з раннЁх год ён сам рыхтава?ся да яе. Ён бы? блЁзка да сваёй мэты -
вучы?ся ? школе пазапланетных сувязей. Але здарылася непрадбачанае. Перад
самым выпускам на апошнЁм медыцынскЁм аглядзе ?рачы вынеслЁ безапеляцыйны Ё
суровы прысуд - за межы Сонечнай сЁстэмы не выпускаць.
Пазней ён зразуме?, што медыкЁ не маглЁ сказаць Ёнакш. На?рад цЁ ён
адоле? бы шматгадовае знаходжанне ? абмежаванай прасторы зоркалёта. Гэта яму
адкрылася пасля таго, як ужо трапЁ? на Плутон Ё ?бачы? карабель, што
вярну?ся з прасторы.
А тады яму было вельмЁ кры?дна. Назначэнне на Плутон ён спачатку прыня?
як пачэсную ссылку, Ё на першым часе здаралЁся хвЁлЁны, калЁ ён бы? гатовы
адмовЁцца ад сваёй прафесЁЁ канчаткова, выбраць нешта Ёншае. Ён не хаце?
палавЁну чаго-небудзь, яму патрэбна было толькЁ цэлае.
Аднак што такое палавЁна Ё што такое цэлае? Чым Ёх вымяраюць? Не
адлегласцямЁ ж ад ЗямлЁ да Плутона, дзе ён зараз працуе, або ад ЗямлЁ да
Капэлы, з якой не?забаве вернецца экспедыцыя? Мера тут нейкая Ёншая. Да?ней
гаварылЁ, што яна залежыць ад самога чалавека, бо цэлае ёсць па?сюдна, яго
трэба ?мець толькЁ знайсцЁ. А ён з гэтым пагадзЁцца не можа.
МЁналЁ гады. АбавязкЁ начальнЁка касмадрома не вымагалЁ шмат клопата?.
Усю будзённую справу выконвалЁ а?таматы, якЁя цудо?на арыентавалЁся ?
складанай касмадромнай тэхнЁцы. Уласна Зыль бра?ся за работу, калЁ ме?ся
прыбыць зоркалёт. Увесь астатнЁ час ён Ё яго нешматлЁкЁя памочнЁкЁ займалЁся
сваЁмЁ справамЁ - кожны ме? любЁмую галЁну навукЁ або тэхнЁкЁ.
ЖылЁ Ё працавалЁ ? будынЁне, якая была падобна на касмЁчны карабель Ё
знешне, Ё ?нутры. Цэнтральны пульт, салон, каюты, машыннае Ё лабараторнае
аддзяленнЁ - менавЁта гэта падабенства, дапасаванае да сапра?дных знешнЁх
касмЁчных умо?, у свой час прывабЁла Зыля.
Ён не шкадава? аб ЗямлЁ. Родных у яго не было, а большасць з
сябро?-аднагодка?, з якЁмЁ ён вучы?ся, сталЁ астралётчыкамЁ Ё пакЁнулЁ
планету. Яны надо?га, калЁ не наза?сёды, развЁталЁся з Зямлёй. Ён заста?ся
адзЁн з усёй групы Ё лЁчы?, што, каб не здрадзЁць Ёх агульным юначым марам,
павЁнен быць у прасторы. Плутон - гэта амаль мяжа, за якой яна пачынаецца,
калЁ не лЁчыць афелЁя? камет. ? вярнуцца ён зможа толькЁ тады, калЁ
прыляцЁць хаця б першы з сябро? - ВЁктар РабцэвЁч. Але гэта будзе яшчэ
вельмЁ не скора.
Знаёмыя лЁчылЁ Зыля дзЁваком, пустэльнЁкам. А ён хутчэй бы? аскетам,
упэ?неным, што толькЁ самаадрачэнне дасць яму магчымасць служыць гало?наму,
наза?сёды выбранаму.
- Каменданта касмадрома на Плутоне выклЁкаюць у радыёрубку...
Зыль уздрыгну?. Задума?шыся, ён забы?ся на заказаную размову са сваЁм
намеснЁкам. Адказа?шы, што чуе выклЁк, ён паскоры? крокЁ.
Да таго, што было вядома раней, намеснЁк нЁчога новага не дада?. Ён
па?тары? змест лазераграмы з зоркалёта, аб якой Зыль ужо веда?, расказа?, як
Ёдзе падрыхто?ка да сустрэчы.
Зыль не дума?, што гэтыя некалькЁ месяца? расстання са сваЁмЁ
таварышамЁ так падзейнЁчаюць на яго. Ён до?га не адпуска? намеснЁка ад
апарата, распытваючы, што Ё як. Для яго важнай Ё блЁзкай была кожная
дробязь. ВЁдаць, намеснЁк здагада?ся пра гэта, бо будучы звычайна чалавекам
негаваркЁм, зараз не скупЁ?ся на словы. А Зыль усё пыта?:
- А яшчэ што?..
- Больш, здаецца, нЁчога вартага ?вагЁ, - нарэшце зда?ся намеснЁк. -
ХЁба толькЁ... - Ён на момант запну?ся. - Але гэта, бадай, неЁстотна.
- Што - толькЁ?.. - спыта? Зыль.
- Не?забаве пасля лазераграмы наша станцыя прыняла Ё радыёграму з
зоркалёта. Пра?да, мы яе не расшыфравалЁ, вельмЁ скажоная. Але гэта Ё не
важна. ВЁдаць, яны на ?сякЁ выпадак дублЁравалЁ першае паведамленне.
Зыль згадзЁ?ся Ё, развЁта?шыся, пакЁну? рубку.
НадыходзЁ? час абеду, Ё ён накЁрава?ся ? салон. Там ужо было людна. Ад
столЁка?, дзе заставалЁся свабодныя месцы, адразу пачулася:
- Да нас, капЁтан!
РазгубЁ?шыся ад агульнай увагЁ, Зыль паспяша?ся сесцЁ на першае месца,
якое трапЁла. Яго суседзямЁ аказалЁся супрацо?нЁкЁ станцыЁ на АрыэлЁ -
спадарожнЁку Урана. Яны ?жо ведалЁ, што ён гавары? з Плутонам, Ё адразу
пацЁкавЁлЁся:
- Як там, з Капэлы?
- Чакаем, - коратка адказа? Зыль Ё падума?, што ён больш ахвотна
паслуха? бы Ёх. Гэтым людзям было пра што расказаць. ?х жыццё праходзЁла ?
пастаянных сутыкненнях сам-насам з чужой Ё грознай прыродай. Яны былЁ
даследчыкамЁ, першаадкрывальнЁкамЁ. У Ёх будзённасцЁ была тая рызыка, якой,
шчыра кажучы, часта неставала яму.
Зыль разуме?, што ? сорак з лЁшнЁм гадо? да чалавека павЁнна прыйсцЁ
разважлЁвасць. ? ?сё ж нЁчога не мог з сабой зрабЁць. Бо не хаце? пагаджацца
са сваЁм жыццём, у якЁм усё было распЁсана на шмат часу наперад. А яму, як Ё
многЁм фЁзЁчна не вельмЁ моцным людзям, хацелася, каб нешта здаралася, каб
былЁ барацьба Ё перамогЁ.
ЛюдзЁ яго часу не любЁлЁ дакучаць адзЁн аднаму. Убачы?шы, што Зыль не
прая?ляе ахвоты да размовы, субяседнЁкЁ працягвалЁ гутарыць памЁж сабой. А
ён е?, слуха?, аб чым яны гавораць, Ё адчува?, як зно? пачынае расцЁ
незадаволенасць сабой.
Умовы жыцця на касмЁчнай станцыЁ, калЁ вакол цябе больш робата?, чым
жывых людзей, якЁя да таго ж заняты сваёй справай, паклалЁ адбЁтак Ё на
Зыля. Ён прывык разважаць сам з сабой, корпацца ? сваЁх пачуццях. Адчу?шы
незадаволенасць, ён адразу паспрабава? адшукаць яе вытокЁ.
Пасля абеду ён до?га гуля? у дэндрарыЁ, слуха? ЁмЁтацыю лясных шума?,
стараючыся пазбыцца свайго настрою. ? не мог. Потым не вытрыма? Ё вярну?ся ?
радыёрубку.
- Ня?жо не ?сё перагаварылЁ? - пажартава? радыст.
- ЦЁ бываюць пабочныя радыёз'явы пры перадачы лазераграм? - не прымаючы
лёгкага тону, спыта? Зыль.
Радыст здзЁвЁ?ся пытанню Ё адмо?на пакЁва? галавой.
- Прашу прабачыць, - сказа? Зыль Ё выйша?. Ён ужо зразуме? прычыну
сваёй трывогЁ.
Апыну?шыся на Плутоне, Зыль адразу сабра? сваЁх супрацо?нЁка?. Ён
выслуха? рапарты, адда? загады, якЁя датычылЁ сустрэчы зоркалёта, Ё тады
папрасЁ?:
- Раскажыце пра сЁгнал.
Радыст адказа?, не задумваючыся:
- Думаю, гэта дубляж лазераграмы. СЁгнал, аднак, чамусьцЁ крыху змянЁ?
напрамак Ё да нас прыйшо? ужо ? адлюстраваным выглядзе. Таму яго нельга
прачытаць.
ВЁдаць, думка была слушная, бо таварышы падтрымалЁ меркаванне радыста.
НЁякЁх Ёншых зоркалёта? у радыусе парсека зараз, паводле разлЁка?, не
павЁнна было быць. Хваля, на якой прагуча? сЁгнал, была звычайная, не
аварыйная. Значыць, яго перадавалЁ ? спакойнай абстано?цы, спра?ным
апаратам.
Зыль адпусцЁ? супрацо?нЁка?. Заста?шыся адзЁн, задума?ся. Так, усЁм
было ясна, што гэта такое. А ? яго засталЁся сумненнЁ, не вырашы?шы якЁх, ён
не мог дазволЁць сабе забыцца на сЁгнал. Таварышы не пераканалЁ яго.
Лазерная сувязь была вельмЁ надзейнай, Ё на?рад цЁ ? экЁпажа зоркалёта
мелася патрэба звяртацца яшчэ Ё да радыё. Разам з тым, калЁ нават дапусцЁць,
што гэта было зроблена, усё ро?на выклЁкала здзЁ?ленне памылка ? накЁраваннЁ
радыёпромня. На зоркалёце ведалЁ, дзе знаходзЁцца Плутон, вельмЁ дакладна.
Яны не маглЁ паслаць сЁгнал убок, спадзеючыся, што ён выпадкова ад нечага
адаб'ецца Ё тады ?жо трапЁць на месца. ?ншая справа, калЁ яны не ведаюць
каардынат. Але гэта проста немагчыма. Карты месцазнаходжання не толькЁ
планет, а Ё ?сЁх вядомых зорак у Сусвеце былЁ складзены на сотнЁ гадо?
наперад. ТакЁя карты, безумо?на, знаходзЁлЁся Ё на борце зоркалёта, аб чым
сведчыла сама лазераграма. Не, напэ?на, пра?да была на баку яго памочнЁка?.
Выве?шы з гаража ?сюдыход, Зыль адправЁ?ся паглядзець на свае вочы
пасадачную пляцо?ку касмадрома. Ён еха?, не запальваючы пражэктара?,
даверы?шы кЁраванне электроннаму вадзЁцелю. ЯркЁя агнЁ станцыЁ адзЁн за
другЁм знЁкалЁ за блЁзкЁм гарызонтам. Чорнае неба, здалося, насунулася на
планету, нЁбы сцЁскаючы яе ? сваЁх нячутных Ё разам з тым непрыемных
абдымках. Здавалася, усюдыход по?з у вузкай шчылЁне, што яшчэ засталася
памЁж небам Ё паверхняй Плутона. Гэта бы? фЁзЁчны падман, Зыль сутыка?ся з
Ём кожны раз, калЁ выбЁра?ся ? паездку па планеце, Ё кожны раз, аднак,
успрыма? яго як рэальнасць. Каб пазбавЁцца гэтага адчування, ён загада?
машыне спынЁцца Ё вылез з яе.
Неба было бяздонным, Ё недзе там, у бясконцай вышынЁ, як убЁтыя,
жа?целЁ Ё серабрылЁся гузЁкЁ-зоркЁ. Зыль азЁрну?ся. СтанцыЁ ?жо не вЁдаць. У
беспаветранай прасторы Плутона яе асвятленне не давала Ё зарыва. Урэшце,
гэта нават лепш. Хутка над станцыяй павЁнна ?зысцЁ камета. Яна ?вабрала
вельмЁ мала святла з навакольнай прасторы, але пры пэ?най спрактыкаванасцЁ
яе можна за?важыць простым вокам. Зыль до?гЁя месяцы адда? назЁранням за
гэтымЁ своеасаблЁвымЁ касмЁчнымЁ целамЁ. Яны радавалЁ яго разнастайнасцю
форм, мудрагелЁстасцю арбЁт.
Край неба быццам сапра?ды пасвятле?. А можа, гэта толькЁ здалося, бо ён
веда? час, калЁ павЁнна з'явЁцца камета. Зыль стая? Ё дума?, што некалькЁ
месяца? за каметай назЁралЁ а?таматы. Што яны там нагледзелЁ? Ён хутка залез
ва ?сюдыход Ё шпарка паеха? уздо?ж вялЁзнай Ё гладкай пасадачнай пляцо?кЁ.
Яму можна было Ё не ехаць сюды. Пляцо?ка ?трымлЁвалася як мае быць.
Два-тры кратэры, што ?тварылЁся няда?на, зара?навалЁ а?таматы. Зыль са
здавальненнем адзначы? гэта Ё раптам зно? успомнЁ? пра скажоны сЁгнал. Не
чакаючы, пакуль вернецца на станцыю, ён выклЁка? радыста.
- Ты можаш сказаць, адкуль прыйшо? сЁгнал? - спыта? Зыль.
- Яго прынялЁ тры нашы кантрольныя ?стано?кЁ, - адказа? радыст. -
Падобна, што сЁгнал адлюстрава?ся ад каметы КрынЁчка.
"Вось Ё канец тваЁм хваляванням, - крыва ?смЁхну?шыся, падума? Зыль. -
Усё аказалася вельмЁ простым. Таварышы, напэ?на, дзЁвяцца з яго намагання
?бачыць нешта таямнЁчае ? самай звычайнай з'яве". ? зно? гэтая думка не
прынесла задавальнення.
На стале ляжалЁ здымкЁ, якЁя рабЁлЁ а?таматы, пакуль Зыль адсутнЁча?.
Яго захапленне каметамЁ спачатку было своеасаблЁвым пратэстам на забарону
?рачо?. Ма?ля?, хоць такЁм чынам я вырвуся далей Плутонавай арбЁты. А потым
ён па-сапра?днаму захапЁ?ся гэтымЁ касмЁчнымЁ вандро?нЁкамЁ, якЁя заходзЁлЁ
за Плутон, дзе, калЁ ?жо следаваць законам нябеснай механЁкЁ, хутчэй павЁнна
знаходзЁцца планета Трансплутон, чым трансплутонавыя афелЁЁ.
Самая блЁжэйшая да Плутона была тая самая КрынЁчка. Новай сустрэчы з ёй
Зыль чака? ужо амаль дваццаць год - яна з'я?лялася першай каметай, якую ён
пача? вывучаць, трапЁ?шы сюды. ? вось, апЁса?шы ? прасторы агромнЁсты элЁпс,
КрынЁчка зно? вярнулася ? сваю першапачатковую кропку. Зараз назва каметы
выклЁкала ? Зыля ?смешку. НЁякага падабенства з сапра?дным выглядам. Хутчэй
кашалот або, на крайнЁ выпадак, слЁмак. КалЁ яна з вялЁкай хуткасцю,
большай, чым звычайна мелЁ яе сёстры, плыве на фоне цёмнага неба, яе контур
нагадвае адну з гэтых Ёстот.
Спачатку Зыля зацЁкавЁла хуткасць руху КрынЁчкЁ. А потым, разлЁчваючы
яе арбЁту, ён прыйшо? да вываду, што наступны вЁток камета павЁнна зрабЁць
не па ранейшым шляху, а побач. ? кожны раз КрынЁчка будзе апЁсваць чарговы
вЁток на новым месцы, хаця афелЁй застанецца ранейшым. КалЁ нанесцЁ на
паперу яе по?ны шлях за восем абарота?, то ?творыцца нешта падобнае на
кветку, у якой кожная арбЁта будзе асобным пялёсткам. У сваЁх запЁсках Зыль
так Ё называ? КрынЁчку - Пялёстак. ? зараз ме? магчымасць праверыць сваю
здагадку.
ЗдымкЁ, зробленыя а?таматамЁ, пацвердзЁлЁ разлЁкЁ Зыля. У астраномЁЁ
было нямала выпадка?, калЁ матэматыка Ёшла наперадзе вЁзуальных назЁрання?.
Так, у прыватнасцЁ, былЁ адкрыты Ё Нептун, Ё гэты самы Плутон. Але ?ласнае
адкрыццё ?зрадавала Зыля. Ён не прагну? славы. ? вывуча? каметы толькЁ таму,
што яны яму спадабалЁся. А свайму поспеху радава?ся, як шахматыст, што ?
галаваломнай пазЁцыЁ пасля до?гага Ё напружанага роздуму нарэшце знаходзЁць
сярод мноства магчымых варыянта? адзЁна правЁльны.
Зыль прагляда? здымкЁ, звяра? даты, калЁ яны былЁ зроблены. А?таматы
вялЁ дакументацыю надзвычай пунктуальна. ? Зыль з задавальненнем вычэрчва?
новы "пялёстак" сваёй КрынЁчкЁ.
Ён ужо бы? блЁзкЁ да канца работы, як раптам, праглядаючы чарговы
здымак, адчу?, што на Ём прысутнЁчае нешта чужое, не?ласцЁвае камеце. Але
што? СхапЁ? папярэднюю фатаграфЁю. Не, здаецца, усё на сваЁм месцы. А на
наступнай? Што за насланнё? Камета нЁбы выцягнулася ? да?жыню. ДзЁ?ная
трансфармацыя... Яе можна было б растлумачыць якой-небудзь нязначнай
касмЁчнай катастрофай. Але напярэдаднЁ ? гэтай частцы неба нЁчога
незвычайнага не адзначалася.
Зыль адсуну? здымкЁ Ё пайшо? у абсерваторыю. Тэлескоп хутка адшука?
камету. Шырокае тупарылае ядро нЁбы фасфарасцыравала на вялЁкЁм экране.
Рухаючыся, яно, як сапра?дны кашалот, паглынала на сваЁм шляху дробныя
зоркЁ-рыбкЁ.
АналЁзы сведчылЁ, што ? складзе Пялёстка няма метала? - адны каменныя
пароды, сцэментаваныя льдом. Гэта надавала камеце ? вачах Зыля асаблЁвую
прыгажосць. Яна нагадвала яму вялЁзны дра?ляны дом, пабудаваны без адзЁнага
цвЁка.
Ад гэтага пара?нання Зыль усмЁхну?ся, а потым злавЁ? сябе на нейкай
неадпаведнасцЁ пара?нання. Ён нахмуры?ся: зно? чамусьцЁ ?спомнЁ?ся сЁгнал.
Не, трэба выкЁнуць яго з галавы... ? раптам падума?, а цЁ не занадта многа
супадзення? ва ?сёй гэтай гЁсторыЁ. Па-першае, сЁгнал, блукаючы ? прасторы,
павЁнен бы? натрапЁць на адносна невялЁкае касмЁчнае цела - камету.
Па-другое, адбЁ?шыся ад яе ядра, ён зно?-такЁ павЁнен бы? трапЁць абавязкова
на Плутон, якЁ таксама займа? пара?на?ча невялЁкае месца ? прасторы.
Падобным супадзенням Зыль навучы?ся не давяраць. Яны выклЁкалЁ сумненнЁ
Ё патрабавалЁ новай праверкЁ.
Прыборы запЁсалЁ час Ё напрамак, адкуль была прынята перадача. БылЁ
вядомы Ё каардынаты неба, дзе тады знаходзЁлася камета. Пара?на?шы гэтыя
даныя, Зыль збянтэжы?ся. СЁгнал, аказваецца, адлюстрава?ся не ад ядра, а ад
нейкай кропкЁ, якая знаходзЁлася даволЁ далёка ад Пялёстка. Гэта было
неверагодна, хваставая частка не магла служыць адбЁвальнЁкам радыёпромня.
Зыль яшчэ раз праверы? лЁчбы. ПамылкЁ ? Ёх не было. Яна была ? вывадах
радыста. Яго апараты прынялЁ не адлюстраваны сЁгнал. Мяркуючы па ?сяму, той
прыйшо? аднекуль здалёк, прабЁ?шыся праз камету. Магчыма, гэта Ё сказЁла
яго. Не выключана Ё тое, што сЁгнал належыць чужой цывЁлЁзацыЁ, Ё таму яго
не здолелЁ расшыфраваць.
Урэшце, ламаць галаву над паходжаннем сЁгнала - справа супрацо?нЁка?
?нстытута пазазямных цывЁлЁзацый. Зыль уздыхну?. Яму стала сумна, нЁбы ён
зараз развЁта?ся з нечым добрым. Ён разуме?, што гЁсторыя з сЁгналам не мела
нЁякага дачынення да Пялёстка, Ё разам з тым адчува?, што, бадай, больш ужо
не будзе аддаваць Пялёстку столькЁ ?вагЁ, як раней. НЁбыта той не апра?да?
нейкЁх яго спадзявання?.
Каб скончыць справу з каметай Ё сЁгналам, Зыль вырашы? у блЁжэйшы час
падрыхтаваць справаздачу Ё адправЁць яе на Зямлю. Ужо складваючы фатаграфЁЁ
каметы, ён зно? звярну? увагу на яе выцягнуты хвост. Машынальна зЁрну?шы на
куток здымка, дзе стаяла дата, ён здзЁвЁ?ся: сЁгнал бы? прыняты як раз у
гэты дзень. Зыль адзначы?: яшчэ адно супадзенне. Але матэрыялы не адправЁ?.
Да Пялёстка Зыль усё-такЁ вярну?ся. Гэта здарылася праз тры цЁ чатыры
днЁ. Знаходзячыся ? абсерваторыЁ, ён не вытрыма? Ё накЁрава? тэлескоп на
камету. Яна па-ранейшаму холадна Ёскрылася чужым святлом. ? толькЁ... Зыль
аж чмыхну? ад прыкрасцЁ. Зно? тут утварылася новая фЁгура. Што за прычына?
ВЁдаць, камета захапЁла нейкае цела са значнай масай, Ё яно... Зыль хутка
зрабЁ? здымкЁ Ё пабег у лабараторыю, дзе знаходзЁ?ся Ёх самы магутны
павелЁчальнЁк.
Ён не памылЁ?ся. Камета захапЁла новае цела. Яно, напэ?на, паспела ?жо
абрасцЁ льдом Ё таму, вЁдаць, страцЁла сваю першапачатковую форму. Аднак
Зыль бы? перакананы ? гэтым, цела не было астэроЁдам. Яно нагадвала... Зыль
павялЁчва? Ё павялЁчва? здымак. ? раптам у яго аж дух захапЁла. Нягледзячы
на напластаваннЁ, можна было прасачыць першапачатковую форму цела.
Прада?гаватае, з кальцом на канцы, яно было падобна на... зямны зоркалёт
мЁнулага стагоддзя.
Зыль выключы? павелЁчальнЁк. Ён выйша? з лабараторыЁ, адчуваючы, як
унутры палЁць думка: а раптам гэта сапра?ды зямны зоркалёт?
У бЁблЁятэцы ён до?га прагляда? фЁльмы аб усЁх зоркалётах, якЁя
калЁ-небудзь адпра?лялЁся ? прастору. Частка з Ёх ужо вярнулася, некаторыя,
як той самы з Капэлы, паведамЁлЁ аб сабе, пра вяртанне Ёншых гаварыць пакуль
рана, бо Ёх шлях вельмЁ до?гЁ.
Зыль веда?, што аб сваЁх назЁраннях Ё роздуме ён павЁнен паведамЁць на
Зямлю. ? разуме?, што гэта ?рэшце нЁчога Ёстотнага не дасць. КалЁ ён не
вырашыць загадку тут, то на ЗямлЁ яе тым больш не адгадаюць. Адтуль камету
не ?гледзЁш, а на перагаворы будзе патрачана некалькЁ дзён - лазераграма ад
Плутона да ЗямлЁ Ёдзе больш пяцЁ гадзЁн. За гэты марна патрачаны час
Пялёстак знЁкне з поля зрочу Плутонавага тэлескопа.
Што ж, хоць гэта Ё я?нае парушэнне правЁл, ён паспрабуе выкарыстаць тыя
нямногЁя гадзЁны, якЁя дае яму камета. Ён паспрабуе сам дабрацца да ЁсцЁны.
Зыль прыня? за аснову меркаванне, што гэта зямны зоркалёт. Яму было
пакуль не так ужо важна, якЁ ён Ё адкуль вярта?ся. Гало?нае, што зоркалёт
чамусьцЁ страцЁ? здольнасць да самастойнага руху ? прасторы Ё таму мае
патрэбу ? дапамозе.
Гэта, бадай, крыху смелы вывад, але, як нЁ круцЁ, Ёншага не прыдумаеш.
А за Ём следава? другЁ - абавязкова паведамЁць на Зямлю.
Усё ?пЁралася ? Зямлю.
Зыль уздыхну?. Пасла?шы справаздачу, ён тым самым пазба?ля? сябе
адказнасцЁ за наступны ход падзей. Ён жа толькЁ начальнЁк касмадрома, Ё ?
яго няма ? падначаленнЁ службы выратавання караблё?. Для гэтага Ёснуюць
спецыяльныя атрады, якЁя базЁруюцца ? цэнтры Сонечнай сЁстэмы. Яны,
безумо?на, прыйдуць на дапамогу. Аднак тут ёсць невялЁкЁя ня?вязкЁ. Першая -
час, якЁ спатрэбЁцца караблям-выратавальнЁкам, каб дабрацца да мэты, Ё
другая - не выключана, што ён наогул памылЁ?ся Ё гэта нЁякЁ не зоркалёт.
? Зыль вырашы? зрабЁць па-свойму, хай сабе гэта Ё будзе службовым
парушэннем. ?ншага выйсця ён не бачы?.
Праз гадзЁну Зыль сабра? свой нешматлЁкЁ калекты?. ПазнаёмЁ?шы
таварыша? са становЁшчам, ён сказа? намеснЁку:
- Палячу я, падрыхтуй "Барса".
- Табе нельга, - запярэчы? намеснЁк.
- Урачы? - з горыччу спыта? Зыль. - А ? тых, хто, магчыма, трапЁ? у
пераплёт там, у прасторы, можа, здаро?е яшчэ горшае. - ?, быццам канчаючы
размову, загада?: - Я скла? усе матэрыялы. ПаведамЁце на Зямлю, калЁ
стартую. Зоркалёт з Капэлы прымЁце без мяне.
ПяцЁмесны "Барс" бы? адзЁны карабель, што стая? на ?сякЁ выпадак на
касмадроме Плутона. Ён мог развЁваць хуткасць крыху вышэйшую, чым
унутрысЁстэмныя планеталёты, але да гэтага часу яму нЁ разу не даводзЁлася
адрывацца ад Плутона. Зыль не ме? дыплома пЁлота. КЁраваць "Барсам", калЁ
здарыцца выпадак, павЁнен бы? Ёншы. Але Ё на гэты раз Зыль парушы? правЁлы,
адправЁ?шыся адзЁн. У свой час, пазба?лены магчымасцЁ скончыць школу
астралётчыка?, ён усё-такЁ асвоЁ? спецыяльнасць пЁлота самастойна. ? пазней,
ужо на Плутоне, нЁбы прадбачачы гэты выпадак, часта забЁра?ся ? кабЁну
"Барса" Ё ?я?ля? сябе яго капЁтанам. Ён вельмЁ любЁ? космас.
Спяшаючыся, Зыль адразу да? вялЁкае паскарэнне. СЁла перагрузкЁ
прыцЁснула яго да крэсла, зацягнула вочы туманам. Праз мутную чырванаватую
заслону ён убачы? развЁтальныя агнЁ стартавай пляцо?кЁ. Яны былЁ, як зоркЁ,
толькЁ ? адрозненне ад Ёх памЁргвалЁ, пералЁваючыся рознакаляровымЁ
ЁскаркамЁ. А мо ён ужо гэтага не бачы?, а толькЁ ?я?ля? па памяцЁ.
Разумеючы, што ?жо нестае сЁлы адольваць гэтыя шматлЁкЁя "жы", ён апошнЁм
намаганнем перада? кЁраванне а?таматам Ё пагрузЁ?ся ? балючую Ё трывожную
дрымоту.
Апрытомне? Зыль не адразу. Спачатку ён адчу?, як раз-пораз на яго
наплываюць нейкЁя незвычайныя хвалЁ, несучы з сабой да?но забытую лёгкасць,
нЁбы ? дзЁцячым сне, калЁ плывеш над зямлёй, як птушка. ПрыйшлЁ на памяць
трэнЁро?кЁ ? час вучобы. Але чаму так баляць рукЁ Ё ногЁ? Расплюшчы?шы вочы,
ён са здзЁ?леннем убачы?, што плавае ? паветры, а пад Ём - Ё крэсла, да
якога ён забы?ся прышпЁлЁцца, Ё пульт з прыборамЁ, Ё ЁлюмЁнатар, у якЁм
блЁшчаць зорныя россыпы. ? зараз жа прыйшо? боль: ламЁла грудзЁ, цяжка
пульсавала ? галаве.
З ЁронЁяй адзначы?, што медыкЁ, вЁдаць, не памылялЁся. ? тут жа адчу?
радасць, што ён аказа?ся мацнейшы, чым пра яго думалЁ. Не зважаючы на боль,
ён апусцЁ?ся ? крэсла, каб вызначыць месца свайго знаходжання ? прасторы.
"Барс" Ёмча?ся па зададзеным курсе, дасягну?шы амаль мяжы сваёй
хуткасцЁ. Але, каб дагнаць камету, гэтага было мала. Яна нЁбы на?мысна
заклала вЁраж, робячы дзесяткЁ тысяч кЁламетра? у гадзЁну.
МЁналЁ гадзЁны. Зыль правё? Ёх за карабельным тэлескопам. Пялёстак,
здаецца, захо?ва? першапачатковую адлегласць. Зыль ужо хаце? уключыць
рухавЁкЁ, каб павялЁчыць хуткасць, як раптам успомнЁ?: гэта ж Пялёстак. ?
зада? праграму лЁчыльнай машыне вызначыць "Барсу" новы курс.
Не?забаве "Барс" пача? паварот убок. Не, не дарэмна Зыль трацЁ? некалЁ
час, вылЁчваючы арбЁту любЁмай каметы. Як бы хутка яна нЁ ?цякала, у
прасторы ?жо вызначана кропка, дзе "Барс" сустрэнецца з ёю.
? вось надышо? час, калЁ "Барс" Ё Пялёстак пачалЁ зблЁжацца. МЁнула
некалькЁ дзён, Ё Зыль за?важы?, што цела, якое ён палЁчы? за касмЁчны
карабель, перамясцЁлася - яшчэ блЁжэй да ядра. Яно ня?мольна прыцягвала яго,
як магнЁтам. На ?сякЁ выпадак Зыль пасла? да каметы лакатарны прамень. Ён
вярну?ся. Цела, захопленае каметай, аказваецца, утрымлЁвала метал.
За суткЁ да сустрэчы Зыль ужо не сумнява?ся, што перад Ём зоркалёт, якЁ
нейкЁм чынам ста? палоннЁкам вялЁкай каметы. ? ? гэты ж час "Барс" пача?
мане?р па зблЁжэнню, якЁ ?рэшце прывё? да стыко?кЁ. Але памЁж пачаткам Ё
канцом стыко?кЁ праляглЁ гадзЁны напружанай працы, дакладных Ё небяспечных
мане?ра?.
Зыль пазна? клас зоркалёта. ТакЁя караблЁ будавалЁ сапра?ды ? мЁнулым
стагоддзЁ, ён не памылЁ?ся тады, калЁ разгляда? яго з Плутона. Тры з Ёх
адправЁлЁся за межы сЁстэмы. АдзЁн ужо вярну?ся - гадо? пятнаццаць назад.
Зыль сам сустрака? яго на Плутоне. Два астатнЁя чакалЁ значна пазней. ЯкЁ ж
з Ёх так ня?дала шукае дарогу дадому?
На бартах зоркалёта? не пЁсалЁ нумаро? або назва?. Напаткаць земляка ?
Сусвеце было гэтак жа неверагодна, як чакаць, напрыклад, сустрэчы Месяца з
Фобасам або ГанЁмедам. А для Ёстот Ёншай цывЁлЁзацыЁ наша назва не мела
нЁякага значэння. Аднак Ё для Зыля гэта зараз не мела значэння. Хто б там нЁ
бы? у зоркалёце, ён, напэ?на, чака? дапамогЁ.
У суцэльным месЁве льдзЁнак Ё пылЁнак, прыцягнутых вялЁзнай масай
каметы, Зыль вобмацкам дабра?ся да ?ваходнага адсека. Нерашуча, баючыся
хуткай сустрэчы з нечым, вЁдаць, страшным, можа нават са смерцю, увайшо? у
шлюзавую камеру.
Прыборы працавалЁ спра?на. Зыль падышо? да ?вахода ва ?нутраныя
памяшканнЁ карабля. Зялёны агеньчык сведчы?, што там нЁчога небяспечнага
няма. Зыль хаце? распрануць лёгкЁ ахо?ны касцюм, але перадума?. АдчынЁ?шы
дзверы, ён увайшо? у гало?ны калЁдор. Няярка свяцЁлЁ нябачныя плафоны. Так
звычайна было, калЁ экЁпаж пакЁда? зоркалёт.
Зыль нездарма рыхтава? сябе да космасу, вывуча? будову розных касмЁчных
караблё?. Ён веда?, што Ё дзе знаходзЁцца, Ё прамым шляхам пайшо? да
цэнтральнай рубкЁ.
Дзверы ? яе былЁ адчынены. Яркая пляма святла ляжала на парозе. Зыль
яшчэ не зразуме?, у чым справа, а ногЁ самЁ паскорылЁ крокЁ.
Крыху аслеплены, Зыль спынЁ?ся ля ?вахода. Рубка жыла як Ё мае быць на
караблЁ, што Ёмчыць у прасторы. ПамЁргвалЁ Ёндыкатары, ледзь чутна шапацелЁ
апараты, адказныя за ?нутраны парадак у зоркалёце. А ? крэсле, глыбокЁм Ё
адкЁнутым, як ложак, напа?ляжа?... чалавек.
Зыль з воклЁчам кЁну?ся да крэсла. Чалавек не зварухну?ся, не адкры?
вочы. Зыль угляда?ся ? твар чалавека. Ён бы? немалады ?жо, гэты касмана?т, -
глыбокЁя маршчыны парэзалЁ твар Ё лоб, сЁвЁзна пабялЁла некалЁ чорныя
валасы. Ён ляжа? нерухомы Ё нейкЁ чужы ? гэтым акружэннЁ руху Ё энергЁЁ,
якЁмЁ по?нЁлася ?сё на?кола. Зыль узя? касмана?та за руку, спрабуючы
намацаць пульс. Яна была халодная, бязвольная. Зыль пачака? хвЁлЁну, другую.
НЁводная жылка не ?здрыгнула на руцэ гаспадара зоркалёта. Але Зыль мог
паклясцЁся, што гэтая нерухомасць - яшчэ не смерць. Бледны, схуднелы твар,
сама фЁгура чалавека, у якой адчувалася ледзь прыкметная напружанасць, - усё
сведчыла хутчэй аб глыбокай непрытомнасцЁ. Яна нЁбы напаткала чалавека
рапто?на, у час работы каля пульта.
Зыль се? на крэсла, што стаяла побач. Трэба было асэнсаваць становЁшча,
прыдумаць, чым даць рады.
КолькЁ часу прайшло з таго дня, калЁ астралётчык у апошнЁ раз правяра?
паказаннЁ гэтых прыбора?? Напэ?на, нямала, бо на?рад цЁ, знаходзячыся побач
з Сонечнай сЁстэмай, ён адважы?ся б на сон, падобны на анабЁёз. Касмана?т
зрабЁ? гэта, напэ?на, значна раней. Тады, вЁдаць, Ё была запаволена хуткасць
зоркалёта. Касмана?т бая?ся, каб выпадкова не праскочыць мЁма. Яго разлЁкЁ,
увогуле, апра?далЁся. Рухаючыся па ЁнерцыЁ, зоркалёт не мог не стаць
здабычай аднаго з цела? Сонечнай сЁстэмы. А потым ужо а?таматы намацалЁ ?
неабсяжнай прасторы Плутон Ё паслалЁ туды вестку.
Зыль, не адрываючыся, глядзе? на касмана?та. Ён шука? у Ём, чалавеку,
чыё жыццё было для яго за?сёды недасягальнай марай, нейкЁя незвычайныя
адметныя рысы. Шука? Ё не знаходзЁ?. Звычайны, як Ё ?се людзЁ. А якЁ ён бы?
там, у прасторы?
На касмадроме Плутона час ад часу садзЁлЁся зоркалёты. Зыль сустрака?
Ёх экЁпажы, сачы?, каб былЁ захаваны каранцЁнныя патрабаваннЁ. ? часам шука?
выпадку блЁжэй пазнаёмЁцца з самЁмЁ касмана?тамЁ, даведацца, што Ём
адкрылася там, ля чужых далёкЁх зорак?
Касмана?ты былЁ на дзЁва негаваркЁя. Спачатку Зыль кры?дава? на Ёх,
дума?, гэта ад фанабэрыЁ. Потым зразуме?, што кры?дуе дарэмна. Гэтыя людзЁ
сталЁ скупыя на словы Ё пачуццЁ праз тыя выпрабаваннЁ, якЁя выпалЁ на Ёх
долю. Яны былЁ як бы над часам, бо належалЁ дзвюм эпохам - той, з якой
выйшлЁ, Ё другой - у якую прыйшлЁ. Але нЁ адна з гэтых эпох не магла
сказаць, што яны належаць менавЁта ёй.
Гэтыя людзЁ, Ёх называлЁ рэлятывЁстамЁ, належалЁ толькЁ планеце Зямля.
Яны адпра?лялЁся ? прастору Ё загадзя хавалЁ сваЁх блЁзкЁх, асуджаючы сябе ?
будучым на адзЁноту. Яны вярталЁся Ё вельмЁ часта не разумелЁ сваЁх новых
сучаснЁка?, як тыя не разумелЁ Ёх. Яны шмат бачылЁ, паспелЁ пераацанЁць тое,
што лЁчылЁ важным некалЁ да?но, на ЗямлЁ, у па?сядзённым жыццЁ. Гэта не
праходзЁла бясследна.
ЦЁка?насць Зыля - зусЁм зямнога чалавека - яны проста не прымалЁ,
цэнячы нешта сваё, адным Ём вядомае Ё дарагое.
Што Ём такое адкрывалася ? прасторы? Зыль лЁчы? Ёх жыццё подзвЁгам, а
яны, пачу?шы гэта слова, звычайна неда?менна пацЁскалЁ плячамЁ. А можа,
прастора была для Ёх тым месцам, дзе яны хацелЁ знайсцЁ сваё цэлае?
? гэты касмана?т... ЦЁ дасягну? ён сваёй мары?
Зыль паглядзе? на яго Ё падума?, што жыццё гэтага чалавека, прынамсЁ ?
апошнЁ час, было нялёгкЁм. Стома, заклапочанасць, нягледзячы нЁ на што, не
сцерлЁся з яго твару.
Трэба было нешта рабЁць, дзейнЁчаць. Зыль павярну?ся да пульта. Як
сведчылЁ сЁгнальныя агеньчыкЁ, толькЁ ? чатырох каютах былЁ людзЁ. Зыль па
чарзе ?ключа? сувязь. На экране кожны раз з'я?ля?ся ложак Ё чалавек, якЁ
нерухома, як Ё гэты ? рубцы, ляжа? на Ём. А куды дзелЁся астатнЁя?
Пад руку Зылю трапЁла кнопка сЁгналу агульнай трывогЁ, Ё ён нацЁсну?
яе. Непрыемны гул нЁзкага тэмбру, здалося, папо?з на яго з усЁх бако?. Зыль
сцепану?ся, уявЁ?шы сабе, як дзейнЁчала гэта, калЁ небяспека ?знЁкала на
самай справе. ? паспяша?ся выключыць сЁгнал.
НЁчога на?кола не змянЁлася, хаця Зыль у глыбЁнЁ душы спадзява?ся, што
нешта здарыцца. Касмана?ты - Ё гэты, што бы? побач з Ём, Ё астатнЁя, якЁх ён
зно? убачы? праз тэлесувязь, - на сЁгнал трывогЁ не адрэагавалЁ. Зыль яшчэ
раз зЁрну? на прыборы Ё падума?, што трэба агледзець карабель. Ён падня?ся з
крэсла, зрабЁ? крок да дзвярэй Ё спынЁ?ся. На парозе стая? робат.
- Ты хто?.. - разгубЁ?ся Зыль.
- МефЁстофель... - флегматычна адказа? робат.
Апамята?шыся, Зыль засмяя?ся: робат сапра?ды бы? вельмЁ падобны на
свайго славутага цёзку: ме? бараду Ё нарасцЁ над Ёлбом, якЁя нагадвалЁ рогЁ.
- А ты хто? - пасля па?зы ? сваю чаргу спыта? робат, уважлЁва гледзячы
на Зыля.
- ЗямлянЁн.
Збоку гэтая размова магла здацца камЁчнай. Але Зыль разуме?, што тут не
да жарта?. Робат, магчыма, бы? зараз адзЁным сведкам усяго таго, што
здарылася з зоркалётам Ё яго экЁпажам.
- Я зямлянЁн, - па?тары? ён, - на Плутоне прынялЁ ваша паведамленне.
Робат ма?ча?.
- Раскажы, хто вы Ё што з вамЁ здарылася, - дада? Зыль. Разма?ляць праз
шлемафон было нязручна, Ё ён пача? расшпЁльваць гермашлем.
Флегматычны робат раптам страпяну?ся Ё засцерагальна ?скЁну? руку.
- Скафандр скЁдаць нельга, - пачу? Зыль у навушнЁках нечакана рэзкЁ
голас робата.
- Чаму? - запыта? ён.
- Атмасфера планеты Зялёнага сонца трапЁла ?нутр карабля, - адказа?
робат, супакоЁ?шыся зно?.
Гэта было ?жо нешта новае. Зыль се? Ё загада?:
- Як назва зоркалёта? Я чакаю!
Робат нарэшце пакЁну? месца ля дзвярэй Ё пакрочы? да края пульта, дзе
размяшчалася мноства пераключальнЁка? Ё кнопак. Ён выбра? адну з Ёх.
НацЁсну?.
- Я - "Салют", я - "Салют", - прагучала ? рубцы.
А Зыль успомнЁ? Ё зоркалёт, што ме? гэту назву, Ё Ёмёны касмана?та?,
якЁя адправЁлЁся на ЁмудалёкЁя прасторы Сусвету.
- НаблЁжаемся да пятай планеты Зялёнага сонца. Там ёсць разумнае
жыццё...
Робат уключы? дзённЁк карабля. ЦЁкава было б паслухаць усе запЁсы.
Аднак колькЁ для гэтага спатрэбЁцца часу? Зылю ж трэба было зараз даведацца
пра гало?нае: што здарылася з экЁпажам. Ён уста?, выключы? дзённЁк,
павярну?ся да робата:
- МефЁстофель, я хачу паслухаць цябе.
Той павярну?ся да чалавека.
- Хто гэта? - спыта? Зыль, паказваючы на гаспадара рубкЁ.
- Ран, - адказа? МефЁстофель.
"Старшы пЁлот", - успомнЁ? Зыль.
- У атмасферы планеты Зялёнага сонца раптам з'явЁлася атрута. Для нас.
Яе прынесла вывяржэнне вулкана?, - робат крыху ажывЁ?ся, пача? хутчэй
выма?ляць словы: - ЛюдзЁ з планеты не маглЁ дапамагчы. Яны гаварылЁ: вы
будзеце до?га спаць.
- ? ты? - здзЁвЁ?ся Зыль.
- Не - зямляне, - растлумачы? МефЁстофель. - Мне гавары? Ран. У час
вывяржэння ён адзЁн бы? на борце.
- Дзе астатнЁя? - успомнЁ? Зыль пустыя каюты.
- ЛюдзЁ планеты пакЁнулЁ Ёх у сябе. Будуць спрабаваць выратаваць. -
МефЁстофель зно? намаца? нейкЁ тумблер, пстрыкну? Ём.
На сцяне засвяцЁ?ся невялЁкЁ экран, паказа?ся твар чалавека. Зыль
пазна? Рана, толькЁ намнога маладзейшага за таго, якЁ зараз ляжа? у крэсле
каля пульта. "КолькЁ ж год прайшло, калЁ нават у анабЁёзе ён так прыкметна
састарэ??" - падумалася Зылю.
А Ран загавары? з экрана:
"Няшчасны, не прадбачаны нЁкЁм выпадак спынЁ? наша знаёмства з гэтай
цудо?най планетай у самым пачатку. Жыхары называюць яе ?нзЁ. Мы ?станавЁлЁ
кантакт, навучылЁся разумець адзЁн аднаго. Адбылася першая высадка. На жаль,
яна аказалася апошняй. НебяспекЁ не чакалЁ нЁ яны, нЁ мы. Гэта атрута
падзейнЁчала толькЁ на <нас. Яна выклЁкае ? чалавека стан, падобны на
анабЁёз - у шмат разо? замаруджваюцца ?се працэсы ? арганЁзме. Але ?
адрозненне ад штучнага анабЁёзу, з гэтага мы не ведаем, як выйсцЁ. Не
ведаюць Ё жыхары ?нзЁ. Я адзЁн бы? у караблЁ, калЁ гэта здарылася. ? мы
дамовЁлЁся: палову экЁпажа я павязу на Зямлю, каб паспрабаваць вярнуць да
нармальнага жыцця. А астатнЁх яны паспрабуюць выратаваць самЁ.
Дзеля чаго я згадзЁ?ся на гэта? Зямля павЁнна ?станавЁць кантакт з
?нзЁ. ПамЁж намЁ вельмЁ шмат агульнага. Але я не спадзяюся на свае сЁлы.
Напэ?на, атрута крыху падзейнЁчала Ё на мяне - я не закры? люк, калЁ да нас
наблЁзЁ?ся планеталёт ЁнзЁйца?. Думалася, у гэтым няма патрэбы. Я
супрацЁ?ляюся сну. Але раптам не давяду "Салют" да ЗямлЁ? Тады загЁне ?сё,
пра што мы даведалЁся. Вось таму Ё пакЁну? я сваЁх сябро? на ?нзЁ. КалЁ Ёх
выратуюць, яны прыляцяць з ЁнзЁйцамЁ на Ёх зоркалёце. КалЁ не, то,
знаходзячыся ? гэтым сне, яны змогуць дачакацца новай экспедыцыЁ. Мая
адзЁная надзея - МефЁстофель. Ён павЁнен замянЁць мяне..."
МефЁстофель пстрыкну? тумблерам. Экран пагас. Зыль зЁрну? на робата, Ё
яму здалося, што зараз МефЁстофель нЁбы пабольша?, расправЁ? свае металЁчныя
плечы, адчуваючы ?сю важнасць ускладзенай на яго задачы.
- Што было далей? - спыта? яго Зыль.
- Ран з кожным днём рабЁ?ся ?сё больш вялы. У яго ледзьве хапала сЁлы,
каб даваць мне патрэбныя ЁнструкцыЁ. А потым ён мяне ?жо не выклЁка? да
сябе.
Зыль зразуме?, што больш ад МефЁстофеля ён не даведаецца нЁчога
Ёстотнага. Што ж, цяпер усё зразумела. Перш-наперш трэба вяртацца на Плутон.
Зыль прабег вачамЁ па цыферблатах. ПалЁва заставалася толькЁ на пасадку. Але
Ё гэтага было дастаткова.
Бадай яшчэ нЁколЁ Зыль так не чака? сустрэчы са сваЁм касмадромам.
Быццам ён сам вярта?ся з далёкай зоркЁ праз шмат гадо? расстання.
Пасадку Зыль выкана? бездакорна. КалЁ асе? пыл, ён зЁрну? у ЁлюмЁнатар.
ЯркЁя агнЁ, здавалася, вЁталЁ яго са шчаслЁвым прыбыццём. Ён павё? позЁркам
уздо?ж пляцо?кЁ, спадзеючыся ?бачыць усюдыходы таварыша?, Ё здзЁвЁ?ся. На
краЁ ?звыша?ся зоркалёт, напэ?на, той самы, з Капэлы. Зыль захвалява?ся: ён
ужо бы? павЁнен стартаваць на Зямлю, што з Ём здарылася? Ён таропка збег па
трапе, выкЁнутаму з кабЁны "Барса", Ё спынЁ?ся, уражаны нечаканасцю.
Узня?шы рукЁ ? знак шчырага прывЁтання, перад Ём стаялЁ касмана?ты
зоркалёта, якЁ вярну?ся з Капэлы.
Популярность: 1, Last-modified: Sun, 26 Oct 2003 09:53:16 GmT